#55 Niedziela z biografią - Henryk I Beauclerc

Witajcie !

Dziś w "Niedzieli z biografią" kolejny pradawny brytyjski władca ! Tym razem Henryk I Beauclerc - serdecznie zapraszam :)

Henryk I urodził się w 1068 roku w Selby w Yorkshire. Był królem Anglii w latach 1100–1135. Najmłodszy syn Wilhelma Zdobywcy. Henryk urodził się pomiędzy majem 1068 a majem 1069 r. w Selby w Yorkshire. Jego matka, królowa Matylda, nadała mu imię po swoim wuju, władcy Francji, Henryku I. Jako najmłodszy syn pary królewskiej, Henryk był przewidziany do kariery duchownej i otrzymał odpowiednie ku temu wykształcenie. Zamiłowanie do nauki pozostało mu zresztą przez resztę życia.Wykształceniem odbiegał również od pozostałych monarchów swojego okresu. Kronikarz William z Malmesbury zapisał, że król Henryk mawiał, że niepiśmienny monarcha jest jak ukoronowany osioł. Wilhelm Zdobywca zmarł w 1087 r. w wyniku obrażeń odniesionych wskutek upadku z konia. Przy łożu umierającego monarchy czuwali Henryk i jego starszy brat Wilhelm. Zdobywca na łożu śmierci przekazał Normandię swojemu pierworodnemu Robertowi, Anglia przypadła Wilhelmowi, zaś Henryk otrzymał 5000 funtów srebra, aby mógł kupić sobie jakieś ziemie. Kronikarz Orderic Vitalis zapisał, że umierający król zwrócił się do najmłodszego syna ze słowami: Ty w swoim czasie obejmiesz wszystkie posiadłości, które podzieliłem i przewyższysz obu swoich braci w bogactwie i potędze. Henryk, najzdolniejszy z rodzeństwa, od początku starał się skłócić starszych braci między sobą. Parokrotnie mu się to udawało, ale ostatecznie Robert i Wilhelm zawarli układ o przeżycie, w którym wyznaczali jeden drugiego swoim następcą. Henrykowi sprzyjały jednak okoliczności. 2 sierpnia 1100 r. król Wilhelm II Rudy zginął od strzały podczas polowania w New Forest. Do dzisiaj nie wiadomo, czy był to wypadek, czy zamach. Zwolennicy tej ostatniej teorii wskazują na Henryka, jako inspiratora zabójstwa swojego brata. Ciało Wilhelma znaleziono następnego ranka i przewieziono do Winchesteru. Zgodnie z układem o przeżycie jego następcą powinien zostać książę Normandii, Robert, ale on właśnie był w drodze powrotnej z wyprawy krzyżowej i wrócił dopiero we wrześniu. Na miejscu znajdował się natomiast Henryk. Korzystając z poparcia większości baronów wdarł się siłą do królewskiego skarbca w Winchesterze i zagarnął klejnoty koronne. 5 sierpnia w opactwie westminsterskim odbyła się uroczystość koronacji Henryka. Aby umocnić swoją władzę król wydał "Kartę Wolności", w której zrywał z praktykami swojego brata, min. z nakładaniem nadmiernych podatków. Trwał jednak konflikt z Kościołem. Spór narastał, aż do 1103 r., kiedy to papież Paschalis II ekskomunikował tych Anglików, którzy sprzeciwiali się woli papieża, z wyjątkiem króla Henryka. W odpowiedzi monarcha zabronił arcybiskupowi wracać do Anglii. Stanowisko króla zmieniła dopiero ekskomunika rzucona na niego w 1105 r. Komplikowało to jego sytuację, tym bardziej, że rozpoczynał się właśnie podbój Normandii. Król zrezygnował z prawa do inwestytury, ale duchowni byli zobowiązani składać mu hołd. Stosunki króla Henryka z Kościołem pozostawały poprawne. Tymczasem książę Robert uległ namowom części anglonormandzkich feudałów i postanowił zbrojnie egzekwować swoje prawa do tronu Anglii. W 1101 r. zebrał armię, przeprawił się przez kanał La Manche i wylądował w Portsmouth. Działał jednak bardzo opieszale i Henrykowi udało się na czas zebrać armię. Robert powrócił do Normandii i zawarł z bratem traktat w Alton, w którym zrzekał się pretensji do angielskiej korony, w zamian za roczną pensję w wysokości 3000 marek. Dla obu braci było to tymczasowe rozwiązanie. Robert wciąż chciał przyozdobić swoją głowę koroną Anglii, a Henryk łakomie spoglądał na Normandię. W 1105 r. kłopoty Roberta ze swoimi wasalami i pustym skarbem skłoniły Henryka do podjęcia próby podboju Normandii. Już podczas pierwszej kampanii król zajął Bayeux i Caen. Wówczas dowiedział się o papieskiej klątwie i powrócił do Anglii. Powrócił w 1106 r. i ruszył w kierunku Falaise. Po drodze obległ zamek Tinchebray, należący do hrabiego Wilhelma de Mortain, jednego z najmożniejszych zwolenników Roberta. Książę ruszył zamkowi z odsieczą. Do decydującej bitwy doszło 28 września. Bitwa trwała zaledwie godzinę i zakończyła się pogromem armii normandzkiej. Henryk stał się faktycznym panem Normandii, aczkolwiek pozostał jeszcze Wilhelm Clito, jedyny syn księcia Roberta. W 1112 r. uciekł on na dwór Baldwina VII, hrabiego Flandrii i zgłosił swoje pretensję do Anglii i Normandii, zyskując poparcie części baronów, króla Francji, Ludwika VI Grubego i hrabiego Andegawenii Fulka V. Henryk musiał stawić czoło dwóm rebeliom, w latach 1112-1120 i 1122-1123, ale za każdym razem wychodził z opresji obronną ręką. Kiedy Wilhelm, który w 1127 r. został hrabią Flandrii, zginął w walce z pretendentem do tytułu w 1128 r., władza Henryka nad Normandią nie była już zagrożona. Panowanie Henryka zaznaczyło się licznymi reformami prawnymi i skarbowymi. Oprócz wydania Karty Wolności, Henryk przywrócił część praw ustanowionych przez Edwarda Wyznawcę. Zreformował finanse państwa, ustanawiając sąd dla spraw skarbowych. Zajmował się on kontrolą wpływów podatkowych i karał tych, którzy uchylali się od płacenia podatków, a także urzędników, którym udowodniono malwersacje. Henryk dążył również do centralizacji zarządu i zatarcia różnic między arystokracją normandzką a anglosaską, co mu się w znacznym stopniu udało, mimo niechęci baronów pochodzenia normandzkiego. Od jego czasów upowszechnił się system forestów, czyli ziem będących pod wyłącznym władaniem króla. Henryk potrafił być również brutalny. Pewnego razu kazał zepchnąć z wieży mieszczanina z Rouen, imieniem Conan Pilatus, którego oskarżał o zdradę. Ostatnie lata życia króla były naznaczone tragedią rodzinną i sporami o następstwo tronu. W 1120 r. w katastrofie Białego Statku u wybrzeży Normandii zginął jedyny syn króla, Wilhelm Adelin. W tej sytuacji następczynią ojca została jego córka, cesarzowa Matylda, aczkolwiek było wielu pretendentów i po śmierci Henryka Anglia pogrąży się w anarchii i wojnie domowej. W 1135 r. Henryk udał się do Normandii odwiedzić córkę i jej drugiego męża, Godfryda V, hrabiego Andegawenii. Zmarł tam 1 grudnia, po zjedzeniu zbyt dużej ilości minogów, które uwielbiał. Jego ciało zostało wystawione w Rouen na widok publiczny. W tym mieście pozostały też jego wnętrzności, mózg i oczy. Lekarz, któremu zlecono wyjęcie mózgu zmarł wskutek infekcji. Kiedy zwłoki króla zaczęły się rozkładać miejscowy rzeźnik posolił je i umieścił w wołowej skórze. W takim stanie ciało Henryka zostało przewiezione ma miejsce wiecznego spoczynku do opactwa w Reading, które król ufundował 14 lat wcześniej. Jego córka nie objęła korony, ubiegł ją w tym siostrzeniec Henryka, Stefan z Blois. 11 listopada 1100 r. w opactwie westminsterskim, poślubił Edytę. Po koronacji przyjęła normańskie imię "Matylda". Henryk i Matylda mieli razem syna i córkę. 29 stycznia 1121 r. poślubił Adelajdę. Małżeństwo to nie doczekało się potomstwa. Henryk posiadał również wiele (dokładnie 21) dzieci ze związków pozamałżeńskich.



Pozdrawiam i życzę miłego nadchodzącego tygodnia ! :)